Τετάρτη 7 Σεπτεμβρίου 2016

Ο λαϊκισμός του status quo

Του Κώστα Ζαχαριάδη*

«Η ακροδεξιά απειλή που κερδίζει έδαφος στην ΕΕ θρέφεται από τον λαϊκισμό του πολιτικού και μιντιακού status quo που εδώ και χρόνια δεν κοίταξε τα ευρωπαϊκά προβλήματα κατάματα ή όταν ασχολήθηκε με αυτά προσπάθησε να τα περάσει μέσα από τα φίλτρα των εθνικών ακροατηρίων που οι ίδιοι εν τω μεταξύ είχαν δηλητηριάσει»


Ξαφνικά ο τύπος γέμισε με δημοσιεύματα και αναλύσεις για το «θρίαμβο» του ξενοφοβικού – ακροδεξιού Afd στη Γερμανία. Για άλλη μια φορά αντιδρούμε με μνήμη «ψαριού».
Είναι όμως όλα τόσο μη εξηγήσιμα και μη αναμενόμενα; Από το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης το 2008 κατασκευάστηκαν διάφοροι «εθνικοί μύθοι» για να αποκρύψουν σοβαρά ευρωπαϊκά προβλήματα στην οικονομία, την κοινωνία, την ίδια αρχιτεκτονική της Ε.Ε. . Ας θυμηθούμε τις ειρωνείες για τα P.I.G.S, «τον τζίτζικα – μέρμηγκα», τους τεμπέληδες του Νότου… Ας σκεφτούμε την τιμωρητική διάθεση απέναντι σε  όσους αντιδρούσαν και  έψαχναν για άλλους δρόμους κοινής ευρωπαϊκής αντίδρασης.
Ας θυμηθούμε τα εξώφυλλα του Focus και τις δημοσκοπήσεις της Bild για την Ελλάδα, την Ιταλία, την Πορτογαλία, την Ισπανία, τη Γαλλία. Ας θυμηθούμε επίσης την ανοχή πανευρωπαϊκών θεσμών απέναντι σε κόμματα και κυβερνήσεις όπως της Ουγγαρίας και της Πολωνίας. Τώρα όμως αφού πέρασαν τα σύνορα της ευρωπαϊκής συνείδησης, περνούν και τα σύνορα της ίδιας της Γερμανίας.
Μετά ήρθε η προσφυγική κρίση… Η ηγεσία της ΕΕ έμεινε αδρανής… στο Λιβυκό, στο Αιγαίο και στην Αδριατική εκατοντάδες συνάνθρωποί μας που τους έλαχε ο πόλεμος κινδύνευσαν και κινδυνεύουν , άρχισε να συζητά,  όταν η Ουγγαρία και οι χώρες του Βίζεγκραντ σήκωσαν τείχη, όταν η Αυστρία αποφάσισε να μοιάσει με την Ουγγαρία .
Τώρα, αντί το λάθος να διορθωθεί, θέλει και η Γερμανία να μοιάσει με την Ουγγαρία. Τα εθνικά ακροατήρια αντιμετωπίζονται ως λαϊκισμός, όταν έχουνε οικονομικά αιτήματα, όταν έχουνε κοινωνικά αιτήματα και διεκδικήσεις και προέρχονται από μικρές χώρες. Αντιθέτως, τα εθνικά ακροατήρια των μεγάλων χωρών αντιμετωπίζονται ως κάτι το «πολιτικά φυσικό» όταν γίνονται ξενοφοβικά, ρατσιστικά και οι αποφάσεις των κυβερνήσεων εξηγούνται ως λογικά εντασσόμενες στους διάφορους εκλογικούς κύκλους.
Έκρυψαν τα σκουπίδια κάτω από το χαλί, επέβαλαν δημοσιονομική σκληρότητα – βαρβαρότητα σε όλη την ΕΕ, αδιαφόρησαν για τα αίτια που παράγουν τις προσφυγικές ροές και σαν να μην έφτανε αυτό κατηγορούσαν ως λαϊκιστή και αντιευρωπαίο όποιον επεσήμαινε και φώναζε για αυτές τις αρρυθμίες. Αντιθέτως, αναζητούσαν συνθέσεις και συμμαχίες ώστε να «διορθώσουν» φωνές και κυβερνήσεις όπως του ΣΥΡΙΖΑ, τους PODEMOS, τον σοσιαλιστή Αντόνιο Κόστα που συμμαχεί με την αριστερά στην Πορτογαλία.
Η ακροδεξιά απειλή που κερδίζει έδαφος στην ΕΕ θρέφεται από τον λαϊκισμό του πολιτικού  και μιντιακού status quo που εδώ και χρόνια δεν κοίταξε τα ευρωπαϊκά προβλήματα κατάματα ή όταν ασχολήθηκε με αυτά προσπάθησε να τα περάσει μέσα από τα φίλτρα των εθνικών ακροατηρίων που οι ίδιοι εν τω μεταξύ είχαν δηλητηριάσει. Χρειάζεται ευρωπαϊκή λύση, ευρωπαϊκή οπτική, ευρωπαϊκό ακροατήριο, εάν θέλουμε να υπάρχει και ΕΕ.
*Ο Κώστας Ζαχαριάδης είναι Διευθυντής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ